Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2008

Καπιταλισμός, πρόοδος, μέτρα και σταθμά

(συνέχεια από το σχόλιο Νο 27)

Που λετε, η παγκόσμια οικονομία μέχρι σήμερα μετράει την πρόοδο με βάση την οικονομική μεγέθυνση, την αύξηση δηλαδή του παγκόσμιου ΑΕΠ. Το ίδιο μέτρο φυσικά ισχύει και για το εθνικό επίπεδο. Αυτό έχει γίνει πλέον αυτοσκοπός και εμμονή και είναι η βασική αρχή γύρω από την οποία οργανώνουμε την οικονομική μας ζωή. Η ανεπάρκεια όμως αυτού του μέτρου και η αποτυχία αυτού του οικνομικού μοντέλου φαίνεται από την κατάσταση που έχουμε φτάσει σήμερα. Το χρηματοοικονομικό σύστημα που στήριζε αυτήν την οικνομική μεγέθυνση κατέρρευσε. Το παγκόσμιο ΑΕΠ αυξάνεται αλλά ο μισός πλανήτης πεινάει. Σε λίγο θα πεινάσει και ο υπόλοιπος πλανήτης γιατί αυτή η ‘αέναη’ οικονομική μεγέθυνση κατασπατάλησε τους φυσικούς πόρους. Καλύπτουμε τόσες πολλές ανάγκες και έχουμε τόση ‘πρόοδο’, η κατάθλιψη όμως και άλλες ψυχικές ασθένειες γίνονται σιγά σιγά νούμερο ένα πιο θανάσιμες, χειρότερες και από τον καρκίνο και τις καρδιοπάθειες. Είμαστε ένας πιο ‘πλούσιος’ αλλά δυστυχισμένος κόσμος.

Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ένας καινούριος τρόπος να μιλάμε και να σκεφτόμαστε για οικονομικά θέματα και οικονομικά συστήματα. Τα οικονομικά έχουν ταυτιστεί με τον σκληρό καπιταλισμό, ενώ στην πραγματικότητα είναι το να βρίσκεις τρόπους να χρησιμοποιείς τους πόρους που έχεις σαν κοινωνία για να επιζήσεις. Και αυτό καθορίζει πόσο κοινωνικά δίκαιη είναι η κοινωνία, καθορίζει την κοινωνία την ίδια, τις ανθρώπινες σχέσεις μέσα στην κοινωνία, εμάς τους ίδιους.

Όταν λέω καινούριο τρόπο να σκεφτόμαστε και να μιλάμε για οικονομικά θέματα εννοώ πραγματικά καινούριο τρόπο. Δεν μπορώ να δεχτώ οτι η μόνη εναλλακτική στη γλώσσα του Economist είναι το κείμενο που έστειλε ο Ηλίας σε εκείνο το mail. Έχουν δίκιο οι συγγραφείς σε πολλά θέματα (και άδικο σε μερικά) αλλά, πραγματικά, έλεος. ‘Προλεταριάτο’, αστοί’ ‘ταξικός πόλεμος’;;;; Διαβάζω κείμενο γραμμένο το 2008 ή ονειρεύομαι;;;; Αυτός ο λόγος πια είναι τελείως αναχρονιστικός και δε μου λέει τίποτα. Μοιάζει με μασημένη και φτυσμένη τροφή. Μπορεί να μη διάβασα καλά το κείμενο αλλά δεν είδα να προτείνει τίποτα ως εναλλακτική στο σύστημα εκτός από το να στηρίξουμε τους μαθητές και τους γιατρούς και τους υπαλλήλους του μετρό (!!!! – γράφουμε και όποιον πάρει ο χάρος) με γενική απεργία. «Να οξύνουμε την κρίση« λέει. Ναι ε; Και μετά την κατάρρευση τί; Ε, μωρέ κάτι θα βρούμε. Εδώ λοιπόν σε θέλω γείτονα. Τώρα που η πίστη σε αυτό το οικονομικό μοντέλο έχει κλονιστεί τώρα πρέπει να προτείνουμε και να απαιτήσουμε αλλαγές και ένα καινούριο σύστημα εφαρμόσιμο τώρα.

Απο’δω έχει πάρει το αυτί μου μερικές ιδέες που ίσως ακόμα είναι μακριά από το να προτείνουν ένα ολιστικό εναλλακτικό σύστημα αλλά τουλάχιστον προτείνουν κάτι προς τη σωστή κατεύθυνση και μιλάνε σε όρους τωρινούς. Και δε μιλάω για πράσινο καπιταλισμό και μπούρδες γιατί καπιταλισμός και πράσινος είναι σχήμα οξύμωρο: ο καπιταλισμός σημαίνει αυξάνω το κέρδος μου και μεγενθύνω την οικονομία που σημαίνει χρησιμοποιώ όλο και περισότερους πόρους κλπ κλπ.

Πρώτα απ’όλα (κάτι για το πολύ άμεσο μέλλον) να τεθούν ανώτατα όρια στο μέγεθος των πιστωτικών οργανισμών. Τώρα που ο κρατικός τομέας εξαγόρασε τράπεζες για να τις ξελασπώσει μπορεί να τις σπασει σε μικρότερες για να είναι ελεγχόμενες και να μην παίζουν με τα λεφτά του κόσμου και να μην εξαρτάται κανενός η τύχη από το αν θα καταρρεύσουν. Έπειτα μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα ταχυδρομεία πιο πολύ στο μέλλον για τη μετάβαση σε τοπικά χρηματοπιστωτικά συστήματα και εργαλεία (μικρά, ανθρώπινα και με μεγαλύτερο έλεγχο από την τοπική κοινωνία). Αλλά αυτό τώρα είναι λίγο περίπλοκο να το εξηγήσω με συντομία.

Να εφαρμοστεί το μοντέλο των κοινωνικών επιχειρήσεων, δηλαδή μικρο-επιχειρήσεις από αυτοαπασχολούμενους που δεν έχουν σκοπό το κέρδος αλλά είναι βιοποριστικές, και φορολογούνται πολύ λίγο με τον όρο οτι προσφέρουν σημαντικό κοινωνικό έργο (πχ προσλαμβάνουν ανέργους ή απόφοιτους φυλακών και γενικώς άτομα στιγματισμένα που κανείς άλλος δεν προσλαμβάνει και έτσι μαθαίνουν μέσω της δουλειάς, συνήθως σε κοινωνικά ή περιβαλλοντικά projects).

Το μοντέλο Co-op, όπως κάποια τοπικά σουπερμάρκετ στη Νέα Υόρκη. Η ιδιοκτησία αυτών των σουπερμάρκετ ανήκει αποκλειστικά στα μέλη της κοινότητας-κοοπερατίβας-γειτονιάς. Και το να είσαι μέλος της κοοπερατίβας σημαίνει οτι δουλεύεις εκεί 3-4 ώρες την εβδομάδα τουλάχιστον δωρεάν. Σε αντάλλαγμα αγοράζεις τα προϊόντα (από τοπικές φάρμες που κι αυτές δουλεύον με το ίδιο μοντέλο κλπ) σχεδόν τσάμπα.

Τράπεζες χρόνου, όπου ο καθένας συνεισφέρει υπηρεσίες στην υπόλοιπη κοινότητα με αντάλλαγμα άλλες υπηρεσίες (baby sitting, μαθήματα γλωσσών και άλλα, επισκευές στο σπίτι κλπ κλπ). Επίσης τοπικά νομίσματα κλπ κλπ, τώρα βαριέμαι να γράψω κι άλλα, αλλά άμα θέλετε το κάνω αργότερα.
Το θέμα είναι οτι αυτά τα πράγματα εφαρμόζονται σε μερικές ήδη εγκαθιδρυμένες κοινότητες (σαν αυτή του Χολαργού ας πούμε) χωρίς να χρειάζεται να διαχωρίζεις τον εαυτό σου και να οργανώνεσαι σε ελιτίστικες ‘διαφωτισμένες’ κοινότητες. Και έχουν συμβεί πολλές καινοτομίες μέσα σε αυτά τα πλαίσια γιατί η πρόοδος δεν συμβαίνει μόνο όταν κίνητρό σου είναι το κέρδος αλλά και όταν ανακαλύπτεις τη χαρά και τα οφέλη του να δουλεύεις λιγότερο για τα ψηλά καπέλα και περισσότερο για την κοινότητά σου. Οφέλη ψυχολογικά και πραγματική ποιότητα ζωής γιατί αισθάνεσαι οτι κάνεις κάτι πραγματικά παραγωγικό.

Ο κόσμος μπορεί να οργανωθεί καλύτερα σε τοπικό επίπεδο με αυτοδιαχείριση για να πετύχει κοινωνική ισότητα και ποιότητα ζωής σε απόλυτη αρμονία με τη φύση. Και αυτό βασιζόμενοι ο ένας στον άλλον, σε κοινότητες αλληλεγγύης. Όσον αφορά την πλήρη αυτονομία όμως, δυστυχώς οι πράξεις μας έχουν επιπτώσεις και στους άλλους, σε εθνική και παγκόσμια κλίμακα με τρανταχτό παράδειγμα το περιβάλλον. Θέλουμε δε θέλουμε, μέχρι το 2050 θα είμαστε 9 δις στον πλανήτη και οι πόροι που μας δίνει η φύση είναι περιορισμένοι. Πράξεις στο ατομικό και εθνικό επίπεδο έχουν επίπτωση σε όλον τον υπόλοιπο πλανήτη, πράγμα που μου κάνει δύσκολο να σκεφτώ πώς σε μια αναρχική κοινωνία χωρίς κεντρικό σχεδιασμό μπορεί αυτός ο κόσμος να είναι βιώσιμος.

Λύσεις και εναλλακτικές υπάρχουν και μπορεί αυτά που έγραψα να μη σας φαίνονται αρκετά ριζοσπαστικά αλλά είναι βήματα που αν τα καταφέρουμε, έχουμε πιο πολλές πιθανότητες να φτάσουμε σε ένα κόσμο πιο ριζοσπαστικό, σαν αυτό που εγώ κι εσύ ονειρευόμαστε. Γιατί ο κόσμος θα έχει καταλάβει οτι ο καπιταλισμός δεν είναι ο μόνος τρόπος να οργανώνουμε την κοινωνία μας. Το κόλπο είναι να βρούμε πώς θα απαιτήσουμε αυτές τις αλλαγές και τις λύσεις, πώς θα τις εφαρμόσουμε και πώς θα πείσουμε όλο και περισότερο κόσμο οτι μπορούν να εφαρμοστούν σε μεγάλη κλίμακα. Πώς θα κάνουμε τέτοιου είδους ιδέες προσιτές στη Μαρία και τον Κώστα και τον κάθε πικραμένο, πώς θα μιλήσουμε στη γλώσσα του μέσου συνανθρώπου ώστε να μη νομίζει οτι μάλλον τα λέμε αυτά από την πολλή μαστούρα.

17 σχόλια:

elli είπε...

εχω μια πρόταση στα σκαριά, σε μικρή τοπική κλίμακα, τώρα γράφω το κείμενο, ιδού το λινκ http://astikohorio.blogspot.com/.
δεν είμαστε ελιτιστές και παλεύουμε με όλα τα μέσα, πλάι σε όλους τους ανθρώπους χωρίς αναγκαστικά να μοιράζονται την ίδια πολιτική σκέψη με εμάς. η ζωή μας η ίδια είναι ένα παράδειγμα διαφορετικής αντίληψης του κόσμου όπου και να είμαστε αυτήν διακυρήσουμε. ας τα κάνουμε όλα αυτά που λες, ωραία ακούγονται. απλά εγώ κάποια στιγμή θα την κάνω από τον αστικό πολιτισμό, έτσι για να ζήσω και αλλιώς, με περισσότερη αυτάρκεια. μια μη αστική ζωή δεν είναι απαραίτητα παραίτηση από τα εγκόσμια [δόξα τον θεό έχουμε και το ιντερνετ και τα πλοία της γραμμής]..
στείλε μου το λινκ του ηλία, δεν ξέρω για τι πράμα μιλάς.
παω να γράψω το κείμενο μου τώρα.

niki είπε...

To keimeno to estile o ilias meso mail se kapia fasi. To ehi stili ke se sena.
Sto xanakana forward.
Ke to sholiasa giati o Lias mou zitise ti gnomi mou, ohi tipotis allo diladi.
kalo grapsimo

niki είπε...

Episis mporis na zisis me aftarkia ke ston astiko politismo!
Iparhoun ke astikes farmes ke sto mellon provleponte ke kathetes astikes farmes (kalo etsi?).
Mpori na dothi dimosios (ke idiotikos) horos ke edafos stis kinotites gia tin topiki paragogi energias ke zarzavatikon. Ke polla polla alla. Den katalaveno giati prepi soni ke kala na tin kanoume. I poli mpori na gini panemorfi an to theloume.

ilias είπε...

kai meta lete emas outopistes..???..
ma kala ok..me tis pio polles methodous pou egrapses symfwnw,,me alles oxi...kapoia eina efarmosima amesa alla oxi.alla pragmatika pisteyeis oti tha einai pio eukolo to na to pragmatopoihsoume olo ayto mesa apo to sythma allazwntas dyskilia lompi kalofagwmenwn politikvn,dikastwn,dhmosiwgrafwn kai egw den kserw ti allo, apo to na to prajoume amesa kai''paranoma''??? pws akribws tha to kataferoume?? tha tous peisoume me ton logo oti tosa xronia mas ksezoumizane kai ayto einai kako??h tha arxisoume na psifizoume ompamies??

kai kati akoma..eleos pia me ton elitismo ,tous ''dianoumenous'' kai daifwtistes..den kserw pws to bgalate ayto to symperasma kai esy kai h dafni alla egw proswpika den thewrw ton eyato mou tipota konda se ayto..

exw polla akoma na grapsw alla eimai se mathima!!..pantws maresoun ta pio polla pou grafeis kai o tropos pou grafeis (h filh mas h socialistria)

ontws ayth h syzhthsh tha eprepe na ginei apo konda..alla pou kai pote..!!!

bororo είπε...

loipon to thema twn time banks me eixe apasxolisei ki emena paliotera, plaka exei alla entaksi den einai olostiko sustima (opws polu swsta tonizei kai i oikonomologa), perissotero san spondulos tha elega!

I idea tis kooperativas ws meso diakinisis agathwn me goitevei arketa tha elega! An sindiastei kai me mia kantonistiki diakuvernisi tha mporousa na pw oti tha imoun trela efxaristimenos!

Loipon epeidi sxolaw (na paw ki egw apiti mou o kaimenos) tha epanelthw entos tou s/k!

Xairetw olou stous buddies eswterikou kai ekswterikou!

afro είπε...

Paidia perasa mia polu duskoli vdomada, parakolouthisa ligaki tin anthisi tou mplok mas alla den eixa kouragio na antidrasw.
oson afora ta paliotera na pw auto pou nomizw oti ksanaipothike,
den einai pesimismos oute dilia na thes na afiseis tin poli.
isa isa auto pou sumvenei twra stin ellada kai se kathe toso megali poli opws i athina einai i arrwstia kai i katathlipsi kai o karkinos o idios apo mono tou.
pisteuw anthrwpoi san ki emas pou tha egkatalipame tin proteuousa me euxaristisi gia na kanoume kati allo sulogiko i mi se ena topo pou na mas xwraei kalutera einai kati perissotero apo epithimitoi.
ki egw diavasa tis idees sou me megalo endiaferon kai auto pou kanei i ellitsa twra kineitai pros auti tin kateuthinsi, mpravo ellitsa.
katalavainw apolita kai logo tou epaggelmatos sou to endiaferon sou gia to pos mporei na litourgisei i oikonomia se pagosmio epipedo i toulaxiston se epipedo xwras.kai sumfwnw para polu me to oti oi prakeis tou kathenos mas exoun epiptwsi sto sunolo.giauto o kathenas me ton tropo tou prepei na prospathisei na meiwsei to energiako tou apotipoma ston planiti kai oso einai dunato na voithisei kai allous na kanoun to idio.
oson afora loipon to apotelesma kaneis de diafwnei. to sumantiko stin upothesi einai i poreia pou thewrei o kathenas kaluteri gia na kataliksei sto epithimito apotelesma. kai ekei profanws den uparxei mia apantisi. Ki epeidi egw den eimai kai polu tis thewrias, giauto tha ithela na vgw eksw kai na to dokimasw kai xairomai polu pou den tha mai moni. sas filw

niki είπε...

Λια το διανοούμενοι δεν πήγαινε για σένα αλλά για το Βρανά και τέτοιου στιλ αναλυτές που απλά κατακρίνουν ισοπεδώνοντας τα πάντα και δεν λένε ποτέ και τίποτα χρήσιμο. Νομίζουν οτι απλά με το να κατακρίνεις είσαι ανώτερος.

Το ελιτιστικός είναι για κινήματα που παρόλο που έχουν καλές προθέσεις και ο σκοπός τους είναι το κοινό καλό από τη φύση τους αποτυγχάνουν να εμπλέξουν μεγαλύτερο κοινό και καταντούν αποκλειστικά κλαμπ.

Η πρωτοβουλία που οργανώνει η Έλλη στα πλαίσια της διπλωματικής της είναι ακριβώς ο τύπος δράσης που έχω στο μυαλό μου όταν λέω οτι το να μείνουμε και να προσπαθήσουμε να κάνουμε τον κόσμο να δει τα πράγματα με τα μάτια μας είναι καλύτερο από το να φύγουμε από την πόλη και να ζήσουμε ίσως πιο ευτυχισμένοι μεν, αλλά χωρίς να βοηθάμε να έρθει αλλαγή σε βάθος χρόνου.

Επίσης πρωτοβουλίες σαν κι αυτή και σαν αυτές που ανέφερα στο ποστ έχουν τη δυνατότητα να φέρουν αλλαγή. Αν οι άνθρωποι αρχίσουν σιγά σιγά να δουλεύουν σε κοινά εγχειρήματα, θα αρχίσουν να εμπιστεύονται ο ένας τον άλλον, θα αρχίσουν επιτέλους να βλέπουν οτι το κοινό καλό είναι και το δικό τους καλό. Η ρίζα του κακού στα κοινωνικά προβλήματα είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης και κοινής δράσης. Και τέτοιες είναι το πρώτο βήμα για μια πιο συνειδητοποιημένη κοπινωνία που απαιτεί το καλύτερο. Γι'αυτό πιστεύω οτι δεν είναι ουτοπιστικό το να προσπαθείς έτσι να κάνεις τον κόσμο που ονειρεύεσαι πραγματικότητα και όχι δρώντας 'παράνομα' (μπαι δε γουει τι ακριβώς εννοείς μ'αυτό Ηλία; ακούγεται πιο πολύ σαν απειλή παρά πτιδήποτε άλλο). Δεν πιστεύω στη σύγκρουση ως μέσο αλλαγής. Φέρνει στην επιφάνεια τη χειρότερη πλευρά του ανθρώπου και δεν νομίζω οτι μπορεί να αλλάξει τον κόσμο προς το καλύτερο.

ilias είπε...

Οταν λεω ''παρανομες'' δεν ενοω μονο την σύγκρουση αλλα συμπεριλαμβάνεται και αυτη. ειναι ο αμεσοτερος τροπος να εκφρασεις την δυσαρεσκια σου και να πραξεις εναντια στην αδικια που σε πνίγει. δεν εχει ολος ο κοσμος μορφωση ενος επιπεδου ή τις γνωσεις για να μπορεσει να εκφερερει ολοκληρωμενες προτασεις. Βεβαια πολλες φορες καποιοι παρασυρόμενοι απο παθος ή βλακεια ξεχνανε τον πραγματικο σκοπο της συγκρουσης και αρκουνται στον συμβολικο. Αλλη μια ''παρανομη πραξη '' ειναι η απαλλοτρίωση (απο σουπερ μαρκετ μεχρι οτιδηποτε κρινεις οτι σε κλεβει) με την οποια ειμαι απολυτα συμφωνος. Επισης παρανομη ειναι η καταληψη αλλα ειναι λυση δοκιμασμενη και πολλα υποσχομενη για την κοινη στεγαση ιδεων και αυτοοργανωμενων πραξεων (συμπεριλαμβανομένων αυτών που ανέφερες) μεχρι και για στεγαση. Ειναι παραλογο να υπαρχουν τοσα αδεια σπιτια και χωροι κρατικης ιδιοκτησιας και τοσοι αστεγοι στους δρομους... σαμποταζ, Αφου το κρατος και η Ε.Ε. Ειναι ανικανη λογω συμφέροντός να εφαρμοσει τα ελαχιστα περιβαλλοντικά ορια που η ιδια εχει θεσπισει δεν θα περιμενω να πεθανω απο καρκινο για να δρασω. Στις φωτο που ανεβασα ειναι το μερος που βρισκομαι τωρα. Ειναι η ουελβα η πολη που μενω εδω και 2 μηνες και μαθενω για ανανεωσιμες πηγες ενεργειας και βιώσιμες (susteniable) πόλεις. ( ειρωνια εε??) ειναι η δευτερη πιο μολυσμενη πολη στην ευρωπη και η πρωτη σε ποσοστα καρκινου στην ισπανια. Απο οτι εμαθα ο δημαρχος ο αρχισυντακτης της τοπικης εφημεριδας και ο διευθυντης των εργοστασιων ειναι φιλοι. Αντιδραση απο τον κοσμο δεν υπαρχει εκτος απο 1 περιβαλλοντικη οργανωση (με πολυ μικρη συμετοχη) που προσπαθει με ενομα μεσα να εφαρμοσει τους περιορισμους της Ε.Ε. και να βαλουν επιτελους οι φαμπρικες τα φιλτρα στα φουγαρα τους. Εδω και δεκα χρονια δεν εχουν καταφερει σχεδον τιποτα. Το να ζεις εδω ειναι εφιαλτης πραγματικα δεν μπορω να καταλαβω πως το ανεχονται οι κατοικοι. αν φυσαει βοριας ερχοντε τοξικα απο τα εργοστασιας αν φυσαει νοτιας ερχονται οι καπνοι απο τα διυλιστηρια. Το θετω αυτο σαν παράδειγμα γιατι βλεπω καθαρα ποσο ανουσιο ειναι να πολεμας το συστημα μεσα απο το συστημα. Για να λυσεις ενα προβλημα μην χρησιμοποιείς την λογικη που σε οδηγισε στο προβλημα. Νομιζω οτι ολοι πλεον εχουμε καταλαβει πως πρεπει να δρασουμε. Ολοι οι ευρωπαιοι τουλαχιστον που εχουν μια αλφα κριτικη σκεψη. Και λεω ευρωπαίοι γιατι τοσα χρονια εμεις (και οι αμερικανοι φυσικα) καταναλωναμε και ξεζουμιαζαμε τους φυσικους πορους του υπολοιπου κοσμου, και τωρα ξαφνικα καταλαβαμε οτι καναμε λαθος και πρεπει να σταματησουμε. Ομως δεν ειναι τοσο ευκολο γιατι το συστημα εξαπλωθηκε και οι αναπτυσομενες χωρες ''ζηλεψαν τον πλουτο'' μας και θελουν να μας μοιάσουν. Ετσι η κινα για παραδειγμα αναπτυχθηκε οικονομικα σε 10 χρονια καταναλωνοντας ομως τους τριπλασιους πορους . Το ιδιο θα κανει και η ινδια το ιδιο και η λατινικη αμερικη. Πως θα πεις σε αυτον τον κοσμο οτι η κοινωνια που τους εταξες δεν υπαρχει γιατι καταναλωσες ολες τις πρωτες υλες. Πως θα τους πείσεις να μην φανε ενω μολις εστρωσες το τραπεζι. Ειναι σαν να προκειτε να χρεωκοπησει η τραπεζα του περιβαλλοντος. Μονο που στην περιπτωση μας δεν υπαρχει κρατος να την εξαγορασει.
Τοσο απο οικολογικη οσο απο οικονομικη αποψη εχουμε φτασει στα ορια μας δηλαδη. Και τωρα που φτασαμε το πιστωτικο συστημα στα ορια του, και το ντομινο αρχισε να πεφτει και δεν αρκει ουτε ενας ουτε 10 πολσον να το σωσουν τι?... Λυσεις υπαρχουν και ολες αυτες που ανεφερες αν εφαρμοστουν οπως πρεπει να εφαρμοστουν θα επιφερουν απτο αποτελεσμα. Αλλα αυτο θα αργησει και δεν εχουμε χρονο. Το συστημα ειναι δομημενο με τετοιο τροπο που δεν υπαρχει ευελιξία για να αλλαξει η κατασταση αμεσα.Θα αλλαξει και θα σωθεί ίσως τελευταία στιγμη και οπως οπως .και σαν ανθρωποτητα θα τα βγαλουμε περα..Ομως θεωρω χρεος μου να το σπρώξω και να πεσει και να παει στο διαολο και μετα.... μαζι σου. Παμε να φτιαξουμε μια συνηδητοπιημενη κοινωνια αλληλεγγύης και ισοτητας. Αρχικα σε τοπικο επιπεδο και μετα αν καταφερουμε και κανουμε και δυκτιο μεταξυ τν συλλογικοτηων..περφεκτο..και μεχρι ενα σημειο αυτο εχει ξεκινησει να γινετε..στην ελλαδα εχουμε ενα πολυ καλο δικτυο με οργανωσεις που δρουν τοπικα με συνελευσεις βασης με χαριστηκα αντι-παζαρια , καταληψεις με ενεργειακη αυτονομια :) και χιλια αλλα πραγματα.
Αν τωρα αυτες οι οργανωσεις δηλωνουν ανοιχτες και οργανονονται με συνελευσεις βασης ομως εσυ παρατήρησες ελιτιστικες δρασεις ή αντιφασεις μεταξυ των μελων τις, ειναι υποχρεωση σου να το κατακρινεις μεσα στην ιδια την συνελευση. Η αυτοκριτικη ειναι το μεγλαλυτερο μας οπλο.
Και ειμαι σιγουρος πως και στα δικα σου παραδειγματα θα υπραχουν τοσες και αλλες τοσες πρακτικες εφαρμογες που επιφερουν αποτελεσμα, αλλα απο την στιγμη που οργανωνονται ιεραρχικα για μενα ειναι καταδικασμενες να χαθουν στο συστημα. (βλ την OXFAM (αλληλέγγυο εμπόριο) που πλεον προοθει προιοντα τις neastle kai ton Mcdonalds)
Ειμαστε πολυ λιγοι για να αλλαξουμε κατι ουσιαστικο και αμεσα. δεν ξερω τελευταια εχω γινει πεσιμιστης χωρις να χανω την αισιοδοξια μου για εναν καινουργιο κοσμο (οξυμορο εε?)Βασικα συνεχιζω να πιστευω οτι αυτος ο κοσμος θα μπορουσε να καλυτερευσει αλλα θα ηταν πολυ πιο ευκολο να τον καταστρεφαμε και να τον φτιαχναμε απο την αρχη. Κατι που αν δεν το κανουμε εμεις μονοι μας θα το κανουν οι εξουσιαστες με εναν 3ο παγκοσμιο και ετσι θα λυθει το προβλημα της οικονομικης κρισης. Ολοι πρεπει να επικεντροθουμε στο να αλλαξουμε κατι .. ο καθενας οτι μπορει και με τον τροπο που μπορει. Ας αρχισουμε με το να αλλαζουμε τις σπαταλες συνηθειες μας και απο εκει και περα..ειδωμεν. Ο μονος χαμενος αγωνας ειναι αυτος που δεν εγινε ποτε...

niki είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
niki είπε...

Ηλία νομίζω οτι ψάχνουμε το ίδιο αποτέλεσμα με τελείως διαφορετικά μέσα όμως.

Η βασικότερη διαφωνία μου μαζί σου είναι οτι πιστεύω πως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Και σε καμία περίπτωση τόσο όσο το 'να καταστρέψεις τον κόσμο και να τον ξαναφτιάξεις από την αρχή'.

Η καταστροφή (ιδιαίτερα όταν μιλάμε για το σύστημα οργάνωσης της κοινωνίας) φέρνει φόβο και αυτοί που ξέρουν καλύτερα να εκμεταλλεύονται το φόβο του κόσμου είναι οι πιο ύποπτοι κι απ'τους ύποπτους. Και μετά καταλήγουμε σε συστήματα χειρότερα κι απ'αυτά που θέλαμε αρχικά να αποφύγουμε.

Επιμένω πως αν δεν καταφέρεις να αλλάξεις τη συμπεριφορά και στάση των μαζών καμία προσπάθεια δεν πρόκειτα να φέρει αποτέλεσμα. Μετά την καταστροφή ο κόσμος αυτός που ακόμα σκέφτεται με τον ίδιο τρόπο θα δεχτεί να του κάτσει στο κεφάλι ο κάθε καραγκιόζης που θα του υποσχεθεί 'ασφάλεια' και 'ευημερία' με αντάλλαγμα ακόμα και βασικές κοινωνικές ελευθερίες. Οπότε ναι, το οτι δεν έχουμε και πολύ χρόνο στη διάθεσή μας είναι αλήθεια, αλλά με το να ψάχνεις τη γρηγορότερη λύση να φερεις την αλλαγή δεν είναι απαραίτητα και η καλύτερη. Και στο κάτω-κάτω και με το υπάρχον σύστημα μπορούμε εύκολα να σώσουμε τον πλανήτη -και γρήγορα και έυκολα- από άμεση οικολογική καταστροφή γιατί η τεχνολογία/ες υπάρχει όπως σίγουρα ξέρεις καλύτερα από μένα(δες κι αυτό http://www.google.com/intl/en/press/pressrel/20071127_green.html
και αυτό το βιντεο http://es.youtube.com/watch?v=O6r_3AgI49Y ) και είναι εύκολο να εξαπλωθεί και στις αναπτυσόμενες χώρες. Μάλιστα το κεφάλαιο έχει να βγάλει και κέρδος από αυτό απλά ακόμα τα λόμπι του πετρελαίου ήταν πολύ ισχυρά (είχαν τον Μπους του χεριύ τους) και μπλόκαραν τέτοια πράγματα. Το πρόβλημα είναι οτι οι βασικές αρχές αυτού του συστήματος είναι σάπιες και μακροχρόνια δεν μπορεί να είναι sustainable ούτε περιβαλλοντικά ούτε κοινωνικά.

Η αλλαγή του συστήματος λοιπόν είναι απαίτηση για καλύτερο και sustainable κόσμο σε βάθος χρόνου και για προβλήματα πέρα από την κλιματική αλλαγή (βλέπε παγκόσμια ανισότητα, πόλεμο κλπ). Κι αυτό δεν μπορεί να γίνει από τη μια μέρα στην άλλη.

Επίσης, η διαφωνία με την κατατστροφή και την παρανομία ως μέσο αλλαγής δε σημαίνει να θέλεις να αλλάξεις το σύστημα μέσα από το σύστημα. Μπορείς να κινείσαι εκτός συστήματος χωρίς απαραίτητα να έρχεσαι σε σύγκρουση (τουλάχιστον όχι με την κυριολεκτική έννοια του όρου). Τα παραδείγματα που ανέφερες δεν είναι και πολύ σχετικά με αυτά που λέω. Η oxfam (και τέτοιου τύπου ΜΚΟ) δεν προσπαθούν να αλλάξουν το σύστημα μέσα από το σύστημα. ΕΙΝΑΙ το συστημα. Αλλίμονο αν περιμέναμε αυτούς να μας σώσουν, που είναι πιο συντηρητικοί και από τους συντηρητικούς και πιο διεφθαρμένοι από τους διεφθαρμένους. Και το fair trade κι αυτό...σωθήκαμε, άντε να μην αρχίσω τώρα.

Και οι καταλήψεις που αναφέρεις δεν είναι απαραίτητα παρανομία, σε περιπτώσεις έχουν νομιμοποιηθεί (τουλάχιστον στην Αγγλία και στην Ισπανία). Υπάρχουν παραδείγματα που καταλήψεις πραγματικά ανοίγονται και προσφέρουν στην κοινότητά τους και έχουν γίνει τοπικά κέντρα για όλον τον κοσμάκη. Άλλο αν η δικαιοσύνη σε πολλές περιπτώσεις είναι τυφλή και συντηρητική.
Τελοσπαντων νομίζω οτι αυτή η κουβέντα δεν έχει τελειωμό!

Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε οτι ζούμε σε μια εποχή που οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν απίστευτες δυνατότητες να διαδώσουν ιδέες και να οργανώσουν την παγκόσμια κοινότητα σε κοινωνία πολιτών και ακτιβιστών με απίστευτη ταχύτητα. Χρειαζονται καλά μυαλά να βρουν τρόπους να χρησιμοποιήσουν αυτή τη δύναμη για να δημιουργήσουν μια παγκόσμια συνείδηση. Και ελπίζω (και νομίζω) πως κάποιος υπάρχει εκεί έξω. Και αν όχι να γίνουμε εμείς αυτοί. Ευχαριστώ για την υπομονή.

elli είπε...

πολλα εχω να πω, μα τωρα δεν εχω χρόνο. το μόνο που εχω να πω για την ώρα ειναι ενα [μαλλον]. ακριβώς επειδη υπάρχουν τα δίκτυα, γιατι πρέπει ντε και καλά να μείνουμε στην πόλη δεν το καταλαβαίνω? αυτή η εμμονή του έλληνα με την πόλη είναι τελέιως παράλογη [στο εξωτερικό κατοικουν αρκετή ανθρωποι και στη ύπαιθρο]. γιατι η ζωή να είναι συνυφασμένη με το άστυ και το χωριό να θεωρείται απομόνωση απο την κοινωνία? μου φαίνεται τρελό!!επειδή τα τελευταία 200 χρόνια ο άνθρωπος έφτιαξε την πόλη εγώ είμαι υποχρεωμένη να ζώ μέσα της?? δεν λέω να μην δρούμε να μην προσπαθούμε να κάνουμε πραγματα για την καλυτέρευση της ζωής στην πόλη [όπως βλέπεις προσπαθώ] αλλά δεν χρειάζεται να κλείσουμε τα μάτια και να αποδεχτούμε το αστικό ως μοναδική μοίρα... πηγαινε μια βόλτα στο πήλιο, περπάτα ανάμεσα στις καστανιές και σκύψε να φάς τους καρπούς της απο το χώμα και τότε πές μου ποια πόλη με οποιοδήποτε σχεδιασμό περιβόλι-συλλογικότητα-κοπερατιβα μπορεί να αντισταθμίσει την πληρώτητα που σου χαρίζει τόσο απλά και απλόχερα η φύση...

ilias είπε...

opws eipam den xreiazete na pame oloi sto idio meros oute na palepsoume me ta idia mesa gia na allaksoume ton kosmo...sthn gaydo gia panda oute egw thelw na paw(oxi akoma toulaxiston) eimaste neoi gia na ta parathsoume ola kai na araksoume. kai opws tha exete katalabei sthn athina kai se opoia megaloupolh/mhtropoli panw apo 10 meres den mporw na zhsw.ti mas menei ti mas menei?? ta xania..enas kalos sundiasmos polis kai xwriou pou mporeis na exeis to kthma sou to cinema sou kai to mparaki sou sta 5 lepta. alla to sigouro einai oti kapoioi prepei na fygoume apo thn athina..prepei na deite tis antidraseis tou kosmou otan lew oti uparxoun 11000000ellhnes kai ta 5000000 menoun sthn athina...

elli είπε...

http://www.phorum.gr/viewtopic.php?f=44&t=13984

niki είπε...

N' αγιασει το στομα του Magnaghi δειτε πληροφορίες γουικι
http://en.wikipedia.org/wiki/Territorialist_School

Ανώνυμος είπε...

Γεια σας παιδιά. Bro Έλλης εδώ. Ενδιαφέρουσα συζήτηση. Τελικά όλους παρόμοια ζητήματα μας απασχολούν - ένδειξη του σε τι οριακό σημείο έχουν φτάσει τα πράγματα - απλά τα προσεγγίζουμε απο διαφορετικές γωνίες.

Νίκη, δε καταλαβαίνω γιατί ο ταξικός πόλεμος σου ακούγεται παράξενος το 2008. Οι κοινωνικές τάξεις δεν είναι μια μόδα που πέρασε. Μπορείς να τις δεις σήμερα να συκγρούονται παντού από το Δέλτα του Νίγηρα όπου οι ντόπιοι ορμάνε με καλάζνικοφ στις εγκαταστάσεις της Shell, μέχρι πράγματι την απεργία στο μετρό ή οπουδήποτε αλλού.

Απορρίπτεις τον πράσινο καπιταλισμό, αλλά οι λύσεις που προτείνεις είναι ως προς έναν μικρό και τοπικό καπιταλισμό. Το όριο στο μέγεθος των τραπεζών είναι μια καλή ιδέα, άλλο όσο μπορεί να υπάρξει οικολογικός καπιταλισμός άλλο τόσο μπορεί να γίνει κι αυτό μέσα στα πλαίσια του.

Η σημερινή οικονομία παρουσιάζει γιγαντισμούς (μονοκαλλιέργειες, πυρηνικοί σταθμοί, συγκέντρωση βιομηχανινής παραγωγής σε συγκεκριμένες περιοχές) οι οποίοι είναι ανορθολογικοί και επιζήμιοι.

Αυτό όμως δε σημαίνει ότι θα ήταν θετική μια επιστροφή στην τοπική οικονομία. Η ενιαοποίηση της οικονομίας και κοινωνικοποίηση των διαδικασιών παραγωγής είναι μια πορεία που ακολουθείται εδώ και χιλιετίες και καθαυτή δεν είναι αρνητική αλλά προοδευτική, καθότι καλυτερεύει τη ζωή των ανθρώπων.

Το πρόβλημα είναι ότι σε κάθε φάση της εξέλιξης ο τρόπος οργάνωσης της οικονομίας και της κοινωνίας δεν αντιστοιχεί στο επίπεδο εξέλιξης και στα προβλήματα που πρέπει και μπορούν κάθε φορά να λυθούν.

Γι'αυτό και σήμερα ο καπιταλιστικός τρόπος οργάνωσης ενώ αρχικά ήταν προοδευτικός και είχε φέρει λύσεις, σήμερα είναι εμπόδιο και αδυνατεί να δώσει λύση ακόμα και σε ζητήματα επιβίωσης μας όπως αυτό της κλιματικής αλλαγής.

Όλες οι εναλλατικές ιδέες είναι θετικές και συμβάλουν. Όμως η σύγκρουση δε μπορεί να αποφευχθεί. Ίσως να σε δυσαρεστεί όμως η ιστορία μέχρι σήμερα έχει δείξει ότι τίποτα ποτέ δεν άλλαξε. 'Πατήρ πάντων πόλεμος΄ έγραψε ο Ηρόδοτος. Δεν ηταν αυθεντία αλλά σίγουρα δεν ήταν και μπούρδας.

Δεν έχουμε επιλογή ανάμεσα στο να αλλάξουμε τα πράγματα με σύγκρουση ή χωρίς. Έχουμε επιλογή ανάμεσα στο να αλλάξουμε τα πράγματα ή όχι. Οι κατέχοντες θα επιτεθούν σε κάθε προσπάθεια να κάνουμε τα πράγματα διαφορετικά. Να είστε σίγουροι γι'αυτό.

Οι καταναλωτικές κοοπερατίβες και όλα αυτά δεν είναι καινούριες ιδέες. Είχαν σημαντική ανάπτυξη για πολλά χρόνια σε αρκετές περιοχές της Δ. Ευρώπης. Συγκεκριμένες οικονομικές συνθήκες είχαν επιτρέψει την ύπαρξη τους. Η συγκεντροποίηση τις συνέθλιψε. Σήμετα αναπτύσονται κάποιες περιορισμένες πρωτοβουλίες. Όσο όμως όλα αυτά λειτουργούν στα πλαίσια της καπιταλιστικής αγοράς δε μπορούν αν πάνε μακριά.

Το πρόβλημα είναι ότι τα βασικά μέσα παραγωγής (ενέργεια, βιομηχανία, μεταφορές κλπ.) είναι στα χέρια των πολυεθνικών, μια χούφτας ανθρώπων (ναι του κεφαλαίου!). Αυτά πρέπει να τεθούν υπό τον έλεγχο του εργαζόμενου πληθυσμού μέσα από συλλογικά όργανα τους.

Δύσκολο? πάρα πολύ. Δε μπορούμε όμως να ζητάμε να επιστρέψει ο καθένας στο δεντράκι. Πρέπει να αξιοποιήσουμε τις συλλογικές μας γνώσεις και δυνατότητες για να αντιμετωπίσουμε τα μεγάλα προβήματα, τα κυριότερα των οποίων κατά τη γνώμη μου είναι το κλίμα και η πείνα.

Η μόνη εναλλακτική στον καπιταλισμό είναι ο σοσιαλισμός με προοπτική την κατάργηση της ιδιοκτησίας, του κράτους, των τάξεων. Μπορούμε να συζητήσουμε για το περιεχόμενο του, για το πώς πρέπει να γίνει... αλλά το να τον αρνούμαστε και να ψαχουλεύουμε μόνο 'ψιλολυσούλες' δε νομίζω ότι βγάζει πουθενά. Για να μη παραξηγηθώ, είμαι περήφανος για την πρωτοβουλία της αδερφής μου και δε θα θεωρώ όλα αυτά πίπες, απλά θεωρώ ότι πρέπει και να εντάσσονται και σε ένα γενικότερα όραμα.

αυτά. με πιασε οίστρος. Τη Δευτέρα θα σας στείλω το λινκ από ένα αρθρο που θα δημοσιέυσω με την οργάνωση για την οποία δουλεύω για το πώς τα λόμπι καθορίζουν την κλιματική πολιτικής όχι για να σώσουν το κλίμα, αλλά απλά και μόνο για να συνεχίσουν να ελέγχουν τις ενεργειακές πηγές.

Φιλιά πολλά.

niki είπε...

Elli Bro

Συμφωνώ μαζί σου σε πολλά, παρόλο που μπορεί να μη φάνηκε απο τις αναρτήσεις μου. Πρώτα όμως να ξεκαθαρίσω κάποια πραγματάκια.

Τάξεις φυσικά και υπάρχουν ακόμα. Και ταξικός πόλεμος. Παρ'όλα αυτά η μορφή αυτού του ταξικού πολέμου και οι τάξεις οι ίδιες έχουν αλλάξει ριζικά (εκτός φυσικά από το κεφάλαιο που συνεχίζει να 'τυρρανάει' τα κατώτερα στρώματα και να κρατάει την τύχη μας στα χέρια του). Η διαφωνία μου ήταν βασικά με το λόγο που εκφέρει το άρθρο που έστειλε ο Ηλίας πριν από κατι εβδομάδες, ο οποίος λόγος νομίζω πως ήταν αναχρονιστικός (μπορώ να σου στείλω το άρθρο αν θέλεις).

Τις 'μικρολυσούλες' που πρότεινα δεν τις θεωρώ σε καμία περίπτωση ως την απάντηση στα σημερινά κοινωνικά προβλήματα. Πιστεύω όμως πως η πραγματική αλλαγή δεν έρχεται από τη μια στιγμή στην άλλη. Και ο καπιταλισμός παγιδεύει τους ανθρώπους σε ατομιστικές συμπεριφορές και τους κάνει αρνητικούς στη συλλογικότητα και την αλλαγή.

Πρωτοβουλίες σαν αυτές της ΄Έλλης και σαν αυτές τις μικρές που ανέφερα μπορούν να είναι μια μικρή άσκηση, που οδηγεί στη μαζική συνειδοτοποίηση οτι η αλλαγή είναι πραγματικά στα χέρια του καθενός από εμάς. Και μπορούν να βοηθήσουν ώστε αυτή η ‘σύγκρουση’ - που πιστεύω πως είναι απαραίτητη- να είναι εποικοδομητική.

Συμφωνώ απόλυτα πως ο καπιταλισμός δεν είναι η απάντηση στα παγκόσμια κοινωνικά προβλήματα: την κλιματική αλλαγή και την φτώχια. Και αν δεν απαλλαγούμε από τον καπιταλισμό (έστω κι αν αυτός είναι σε τοπικό επίπεδο) δεν πρόκειται ποτέ να απαλλαγούμε από αυτά τα προβλήματα.

Όμως ούτε ο σοσιαλισμός, σε οποιαδήποτε μορφή έχουμε δει ως σήμερα, είναι η απάντηση. Και μόνος σου το είπες – και έχεις απόλυτο δίκιο: Το βασικό μας πρόβλημα είναι ότι ο τρόπος οργάνωσης της οικονομίας και της κοινωνίας δεν αντιστοιχεί στο επίπεδο εξέλιξης και στα προβλήματα που πρέπει και μπορούν κάθε φορά να λυθούν.

Το γενικότερο όραμα πρέπει να αλλάξει ριζικά, πέρα από τους υπάρχοντες θεσμούς και οικονομικά συστήματα γιατί στην εποχή που ζούμε αντιμετωπίζουμε προβλήματα που ποτέ δεν είχαμε συναντήσει ως μοντέρνα κοινωνία (κλιματική αλλαγή και υπερπληθυσμός του πλανήτη κυρίως). Ταυτόχρονα έχουμε στα χέρια μας εργαλεία που ποτέ πριν δε διαθέταμε (χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και προηγμένης τεχνολογίας που προσφέρει απεριόριστες δυνατότητες, τις οποίες τα οικονικά και πολιτικά λόμπυ προσπαθούν να καταπνίξουν).

Αυτά τα νέα προβλήματα και τα νέα εργαλεία κάνουν αυτομάτως τα προηγούμενα οικονομικά συστήματα αναχρονιστικά, συμπεριλαμβανομένου και του σοσιαλισμού.

Μπορεί να έχεις ήδη δει αυτήν την ταινία/ντοκυμαντέρ www.zeitgeistmovie.com
Πραγματεύεται τα ίδια ζητήματα που μας απασχολούν και περιέχει πολύ ενδιαφέρουσες ιδέες. Ελπίζω να μπορέσουμε ίσως να συζητήσουμε πάνω σ’αυτό κάποια στιγμή και ανυπομονώ να διαβάσω το άρθρο σου.

Φιλιά

Ανώνυμος είπε...

Καλησπέρα από το Πόζναν όπου μ'εχει στείλει η δουλειά...

Για το άρθρο έχω κάνει ένα ποστ στο γκράνμα με λινκ στο αγγλικό άρθρο: http://mygranma.wordpress.com/2008/12/02/%CE%B7-%CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%B7-%CE%B1%CF%80%CE%AC%CF%84%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%BB%CE%B9%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA/

'Όμως ούτε ο σοσιαλισμός, σε οποιαδήποτε μορφή έχουμε δει ως σήμερα, είναι η απάντηση.' Πρέπει λοιπόν να φτιάξουμε ένα σοσιαλισμό που να έχει μια μορφή διαφορετική από αυτές που έχουμε δει ως σήμερα.

Δε θα'χε άλλωστε άλλωστε κανένα νόημα να κάνουμε 'μια απ'τα ίδια'.

Η ιδέα του σοσιαλισμού έχει συλληφθεί ως ένα στάδιο που ολόκληρη η κοινωνία μαθαίνει να διαχειρίζεται τις υποθέσεις της συλλογικά ξεπερνώντας την ατομική ιδιοκτησία.

Ο όρος εκφράζει άλλωστε και λεκτικά την υπεροχή του κοινωνικού πάνω στο ατομικό.

Δε μας αρέσει ο όρος και θέλουμε να βρούμε κάποιον άλλο? Είμαι ανοιχτός σε προτάσεις, αλλά δε νομίζω ότι η ιστορική μνήμη πρέπει να σταλεί στον κάλαθο των αχρήστων.

Οι άνθρωποι έχουν ήδη κάνει επίπονους αγώνες υπό την επιρροή των σοσιαλιστικών ιδεών και άσχετα αν έγιναν στρεβλώσεις επειδή κατάλαβαν κάποια πράγματα λάθος μαι μανιπουλαρίστηκαν από ηγέτες με άλλες επιδιώξεις ή με λαναθσμένες αντιλήψεις ήταν αγώνες ειλικρινείς και σχετικά πάντα με αρκετές επιτυχίες.

Ο σοσιαλισμός έπειτα δε θα είχε νόημα χωρίς τον προορισμό, την προοπτική της καάργησης των τάξεων και άρα και του κράτους. Αυτό που εμείς οι μαρξιστές ονομάζουμε κομμουνισμό και οι αναρχικοί λένε αναρχία.

Αν δεν μας αρέσουν οι όροι μπορούμε να βρούμε άλλους, αλλά δε νομίζω ότι η ουσία είναι εκεί. Άλλωστε οι περισσότεροι που επιχειρούν νεωτερισμούς στους όρους το κάνουν περισσότερο για να μπουρδουκλώσουν.. Η ουσία είναι να καταλάβουμε την κοινωνική αιτία των προβλημάτων και την κατεύθυνση της κοινωνικής λύσης τους.

Πάντως τη μετατροπή του καπιταλισμού σε καρκίνωμα που θα βλάπτει την κοινωνία την είχε προβλέψει (επιστημονικά)ο Μαρξ και η κλιματική μορφή δεν είναι παρά μια ακραία έκφραση αυτής της πρόβλεψης.

Καποιες νέες τεχνολογίες όπως τις ανανεώσιμες ο καπιταλισμός δε θα τις αφήσει ν'αναπτυχθούν όσο μπορούν. Είναι αυτό που είπα 'μόνος μου' και συμφώνησες:

'Το βασικό μας πρόβλημα είναι ότι ο τρόπος οργάνωσης της οικονομίας και της κοινωνίας δεν αντιστοιχεί στο επίπεδο εξέλιξης και στα προβλήματα που πρέπει και μπορούν κάθε φορά να λυθούν.'

Πλήν όμως ότι αυτό είναι ένα από τα θεμελιακά θεωρήματα της μαρξιστικής ανάλυσης και έχει γραφτεί 150 χρόνια πριν (άρα δεν είναι καθόλου καινούριο)

Ας μη διαγράφουμε και ξεχνάμε την κληρονομιά της αμφισβήτησης του καπιταλισμού και της οικοδόμησης εναλλακτικων σε αυτόν. Ας την συνεχίσουμε.